Αρκετά άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, φοβούνται ότι καθώς μεγαλώνουν μπορεί να αντιμετωπίσουν  σωματικές  αλλά και νοητικές δυσκολίες,  δηλαδή ότι μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες ή ακόμη και  να χάσουν τις νοητικές τους ικανότητες.  Είναι σαφές ότι η διανοητική/ψυχική υγεία και η πρόληψη της άνοιας πρέπει να είναι μια δια βίου επιδίωξη.

Η γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου είναι ένας συνδυασμός διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της προσοχής, της μάθησης και της αντίδρασης σε αντικείμενα στο περιβάλλον και της χρήσης της γλώσσας και της μνήμης. Αν η γνωστική λειτουργία υποστεί βλάβη, ένα άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών. Η εκπαίδευση των γνωστικών δεξιοτήτων είναι ένα σημαντικό εργαλείο για τη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας σε ικανοποιητικό βαθμό ή και για τη βελτίωση υφιστάμενων δυσκολιών.                            Η εκπαίδευση βασικών γνωστικών λειτουργιών θεωρείται ότι μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο και στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα διαχειρίζονται τις καθημερινές τους εργασίες, όπως η διαχείριση των οικονομικών ή των φαρμάκων τους, κλπ.

Η εκπαίδευση των γνωστικών λειτουργιών βασίζεται στην ιδέα ότι το μυαλό μας  μέσω της εξάσκησης αναπλάθεται και μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο.

Με τον ίδιο τρόπο που η σωματική εκπαίδευση βελτιώνει της φυσικές ικανότητες, η γνωστική εκπαίδευση (ή εκπαίδευση του μυαλού) βελτιώνει τις γνωστικές (ή διανοητικές) ικανότητες. 

Η γνωστική εκπαίδευση χρησιμοποιεί καθοδηγούμενες πρακτικές σε ένα σύνολο λειτουργιών που σχετίζονται με τη μνήμη, την προσοχή και άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου. Αυτή η εκπαίδευση μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Για παράδειγμα, μπορεί να γίνει ατομικά στον υπολογιστή ή και σε μικρές ομάδες. Συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση επαναλαμβανόμενων ασκήσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση μεμονωμένων (π.χ. μνήμης) ή πολλαπλών (π.χ. μνήμης και συλλογιστικής) γνωστικών ικανοτήτων.   

Οι γνωστικές λειτουργίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών. Εαν κάποια από τις γνωστικές λειτουργίες είναι αδύναμη, τότε η κατανόηση, η απομνημόνευση και η ικανότητα επαναφοράς των πληροφοριών χειροτερεύει.